การทำสมาธิมีประโยชน์อย่างไร? จะเริ่มฝึกแบบไหนดี?

การทำสมาธิคือการบำบัดรักษาโดยใช้กายและใจ หรือ สมาธิบำบัด ซึ่งเป็นสิ่งที่ปฏิบัติกันมานานหลายพันปี โดยสมัยก่อนจะมุ่งเน้นไปที่การแสวงหาและการหยั่งรู้ถึงพลังศักดิ์สิทธิ์ แต่ปัจจุบันการทำสมาธิถือเป็นยาชนิดหนึ่ง ที่ช่วยดูแลสุขภาพจิต อารมณ์ และสุขภาพองค์รวม

การทำสมาธิคืออะไร ?

การทำสมาธิคือการพุ่งจุดสนใจไปที่จุดใดจุดหนึ่งอย่างเดียว เป็นการปฏิบัติที่อาศัยจิตใจผสานกับร่างกาย โดยมีหลายวิธีที่ใช้ทำสมาธิ ไม่ว่าจะเป็นการกำหนดลมหายใจเข้าออก การภาวนาคาถาหรือบทสวด รำไทชิ และโยคะ เป็นต้น

ซึ่งองค์ประกอบหลักของการนั่งสมาธิประกอบด้วยการพุ่งความสนใจไปที่จุดใดจุดหนึ่งเพียงอย่างเดียว เช่น รูปภาพ คาถา และลูกประคำ เป็นต้น และที่ขาดไม่ได้สำหรับการทำสมาธิคือลมหายใจที่เข้าและออกเป็นจังหวะ และมีสติรับรู้ตลอดเวลาที่หายใจ 

หากเป็นมือใหม่หัดทำสมาธิควรเริ่มจากที่เงียบสงบ ไร้สิ่งรบกวน และอยู่ในท่าที่สบายที่สุด ไม่ว่าจะนั่ง นอน หรือเดิน โดยไม่ต้องกังวลว่าทำถูกหรือผิด เพราะสิ่งสำคัญของการนั่งสมาธิคือการทำจิตใจให้สงบ หากมัวกังวลว่าทำสมาธิถูก หรือผิด จะเครียดกว่าเดิม

ทำสมาธิมีประโยชน์อย่างไร (ตามหลักวิทยาศาสตร์) ?

•        ลดความตึงเครียด 
•        หากเครียดน้อยลงความกังวลก็จะลดน้อยลง 
•        ขับไล่พลังงานหรือความคิดลบออกจากสมอง ดึงพลังงานดี ๆ เข้าหาตัวเอง
•       ทำให้มีสมาธิใจจดจ่อกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งได้นานมากขึ้น
•        จิตใจดีขึ้นเพราะมีพลังงานบวกไหลเวียนในสมอง
•       นอนหลับได้ง่ายขึ้น
•       ช่วยบรรเทาอาการปวดเรื้อรังได้
•       ช่วยลดความดันในเลือดได้

วิธีนั่งทำสมาธิเบื้องต้น (สำหรับมือใหม่)

1.    หามุมสงบเงียบที่สามารถนั่งสมาธิได้สะดวกสบายที่สุด
2.      นั่งขัดสมาธิ หงายฝามือทับกันวางตรงกลางระหว่างขาสองข้าง หลังตรง ปิดตาลงช้า ๆ
3.      พุ่งความสนใจไปที่ลมหายใจเข้าและออก
4.      หายใจเข้าเต็มท้องช้า ๆ และอ่อนโยน จากนั้นค่อย ๆ หายใจออก
5.      เมื่อเริ่มเข้าที่เข้าทางให้นึกถึงคำว่า ‘เข้า’ ขณะหายใจเข้า และ ‘ออก’ ขณะหายใจออก

การทำสมาธิไม่ได้เป็นเรื่องของ ‘ศาสนา’ เพียงอย่างเดียว ฉะนั้นหากใครสนใจเริ่มฝึกสมาธิ สามารถทดลองทำสมาธิในหลายรูปแบบเพื่อค้นหาวิธีที่เหมาะกับวิถีชีวิตของตัวเอง และทำให้ฝึกสมาธิได้ต่อเนื่องมากที่สุด เพื่อพัฒนาสุขภาพจิตจากภายในสู่ภายนอก

 
ที่มา: 1, 2